Preek van zondag 27 oktober 2024


Bartimeüs

Van zo’n genezingsverhaal in de Bijbel kun je in de war raken. Dan vraag je je af: waarom toen wel, en nu niet? Waarom kunnen wij niet iemand genezen zoals Jezus dat deed? Maar zo’n reactie is helemaal niet nodig, hoorde ik ooit iemand vertellen. Draai het eens om! Jezus zelf heeft maar een beperkt aantal mensen genezen. Als je die verhalen in het evangelie bij elkaar optelt, kom je misschien tot 10 of 20. En als je het wat ruimer neemt, want er kunnen ook anderen een beroep op hem hebben gedaan zonder dat dit het evangelie haalde, dan ga je in de richting van 50 of 100. In onze tijd, zei die persoon, zijn het er veel meer, vandaag de dag worden dankzij artsen en onze gezondheidszorg ontelbaar veel zieken weer gezond. Dat is toch een geweldig wonder. Bij al het geklaag, onder andere over wachtlijsten, mag dat wel eens wat vaker gezegd worden. Wat gaat er veel goed in de zorg. Zo hebben na de geboorte van Mila onze doopouders ook mogen ervaren hoeveel goede zorg er om haar heen stond.

Zelfs voor mensen die slechtziend zijn, kan vaak iets gedaan worden. Alleen al in onze gemeente zijn er tientallen mensen die een nieuwe lens kregen of voor staar zijn behandeld. Tegenwoordig zijn dat vrij gangbare ingrepen. En voor mensen die helemaal blind zijn, is men bezig met het implanteren van een hersenchip en een speciale bril, waardoor ook zij weer dingen gaan zien. Die techniek staat nog in de kinderschoenen maar is veelbelovend. En waar echt geen verbetering mogelijk blijkt, is er vaak wel goede hulp. Denk aan een geleidehond of aan het brailleschrift. Ook zijn er nu spraakcomputers, die van alles voor je kunnen doen. Ja, we mogen enthousiast en dankbaar zijn voor wat er mogelijk is in ons land. Die medische aandacht is sterk bevorderd door het christendom, door Jezus die zieken niet afwees of uit de weg ging maar juist volop oog en oor voor hen had en als een heelmeester rondging. Anders dan de omstanders die willen dat Bartimeüs zwijgt, geeft Jezus gehoor aan de roep om ontferming van deze blinde bedelaar. Hij moest dat toen nog grotendeels in zijn eentje doen, wij doen nu op grote schaal met hem mee, in een goed ontwikkelde gezondheidszorg. Die hoort bij een door het christendom gevormde cultuur en samenleving.

Vandaag lazen we over deze bijzondere ontmoeting. Een aangrijpend verhaal met een schril contrast. Want de mensen die Jezus omringen snauwen Bartimeüs af. Hij moet zijn mond houden, hij telt niet mee. Zo’n blinde bedelaar moet niet denken dat Jezus oog heeft voor hem. Ze willen Jezus afschermen en voor zichzelf houden, de stoere binken die graag goede sier maken met zo’n grootheid in hun midden. Als een soort bodyguards proberen ze Jezus uit de wind te houden en te claimen. Maar Jezus is ander en doorbreekt dat. In alle drukte en gedruis hoort Hij de roep van die ene man: ‘Zoon van David, toon uw ontferming, heb medelijden’. Juist voor deze onzichtbare man, die ergens aan de kant van de weg zit, wil Jezus er zijn. Roep maar, lijkt Jezus te zeggen, vertel maar wat je op je hart hebt. Want zo is God, in zijn liefde voor mensen. Je kunt altijd bij hem terecht, met je roep, je klacht, je gebed. Ja, dat is wat God ook van ons verwacht, dat we omzien naar elkaar, dat we luisteren naar de stem en klacht van wie in nood zit. Dat maakt Jezus waar, vertelt dit verhaal, als de ware zoon die in zijn leven deze liefde van God uitstraalt en waarmaakt. Trouwens, je kunt hem naast zoon van God ook zoon van David noemen, zoals Bartimeüs dat doet. Want die koning van Israël voelde zich niet hoog verheven boven zijn volk maar stond bekend als een herderkoning die het beste voorhad met zijn onderdanen. Op zijn manier was Jezus zo’n koning die niet heerste over mensen maar kwam om hen te dienen.

‘Wat wil je dat Ik voor je doe’, vraagt hij heel verrassend aan Bartimeüs. Alleen al zo’n vraag spreekt boekdelen. Jezus tovert niet even een truc uit de hoge hoed, om zijn omstanders te imponeren over de rug van deze blinde. Dat alles tot meerdere eer en glorie van zichzelf. Ook is Hij er niet op uit zomaar voor Bartimeüs te beslissen wat goed voor hem is. Wat wil hij zelf eigenlijk, wat is zijn diepste verlangen? Nou, zal menigeen zeggen, dat is niet moeilijk, die blinde man wil gewoon weer zien. Nogal wiedes! Maar is dat wel zo? Misschien heeft hij als bedelaar liever een flinke aalmoes waarmee hij voorlopig vooruit kan. Het is niet altijd zo dat een mens meteen wil genezen. Soms is ziekte zo’n deel van jezelf geworden, dat je je eigenlijk geen ander leven meer kunt voorstellen. In zijn boek over ziekte, dat onlangs verscheen, schrijft Alain Verheij hoe je ‘gehospitaliseerd’ kunt raken. Dan ben je zo gewend geraakt aan je beperkingen, dat een terugkeer naar het gewone leven eigenlijk niet meer wenselijk is. Re-integreren kost dan meer moeite dan de rit uitzitten. Als deze Bartimeüs opeens gaat zien, dan moet hij helemaal opnieuw beginnen. Dan moet hij werk zoeken, nieuwe vrienden maken, misschien nog een gezin stichten en nog veel meer. Heeft hij daarvoor de moed, de leeftijd, de energie? Wil hij dit echt en is hij daar wel op voorbereid? Jezus lijkt dat vooraf even bij hem af te tasten. En dan blijkt dat bij Bartimeüs de vlam niet is gedoofd: hij weet het zeker, hij wil zien en volop leven! Wat een vertrouwen, reageert Jezus. Wat leeft er in deze blinde man een groot geloof.

Vandaag, gemeente, kunnen we niet te lang stilstaan bij de diepere lagen van dit verhaal. Maar wie de Bijbel een beetje kent, weet dat genezingen vaak een dubbele bodem hebben. Zien is vaak meer dan dat je ogen goed werken – al blijft dat een hoog goed! Ik denk aan de mensen die niets zien of hun gezichtsvermogen aan het verliezen zijn. Dat is voor hen een grote zorg. Maar zien is in het evangelie ook vaak: zien wie Jezus is, als toegewijde zoon van God, de mens naar Gods hart en vertegenwoordiger van zijn royale liefde! Ook daar weet Bartimeüs alles van. Ondanks zijn slechte ogen zag hij helder wie Jezus is en hoe hij hem kan aanroepen. Hij beseft dat deze zoon van David niet achteloos aan hem voorbij gaat maar als een goede herder speciaal oog heeft voor wie kwetsbaar is, de armen en zieken. Dat had deze blinde man scherp gezien.

En dan is er nog die tweede laag. Zien heeft in de Bijbel ook iets van: weer toekomst zien en het leven opnieuw zien zitten. Kun je tijdens of na een moeilijke tijd, een zware periode in je leven weer hoopvol vooruitkijken? Lukt het om met open ogen om je heen te kijken naar de nieuwe kansen of mogelijkheden die op je pad komen, of blijf je met gesloten ogen zitten waar je zit? Ook die oproep, van alert blijven, openstaan voor wat je tegemoet komt en weer opstaan, hoort wezenlijk bij het evangelie. Niet dat geloven een wondermiddel is, dat al je zorgen zomaar wegneemt of garant staat voor een doorbraak in een impasse. Maar wel laat de Bijbel zien hoe een levende relatie met God, een liefdevolle band met hem en elkaar, een mens voedt met innerlijke kracht, met geloof, hoop en liefde. Dat is de verbondenheid die we straks gaan vieren in de Doop. God ziet ons en kent ons als geen ander, God gaat als een bondgenoot met ons mee in dit leven, zowel in tijden van licht als van duisternis. Dat houd je of helpt je als mens, heeft Bartimeüs ervaren, op de been.

Voor mij klopt daar het hart van ons geloof. We leven niet in een lege, zinloze wereld die enkel van toeval aan elkaar hangt en waar je maar op goed geluk je weg moet zoeken. Nee, we ervaren in deze wereld, die inderdaad vaak grillig en  onvoorspelbaar is, tegelijk de geborgenheid van een God die om ons geeft. Ook als het leven moeilijk wordt en pijn doet, blijft er die verbondenheid met de God van liefde die voor ons een bron is van troost, van kracht en nieuwe inspiratie. Zo leren we God kennen in Jezus, Hij die zelf naar ons omziet en ons zo de ogen opent voor elkaar. Amen

 
terug

Agenda

Wijks Leerhuis

do 20 feb 2025 om 19.30

Kierkegaards leven en werk

di 04 mrt 2025 om 20.00

Gezamenlijke moderamina HG/PG

do 06 mrt 2025 om 15.30

Kerkdiensten:

Zondag 16 februari, 11.00 uur
Grote Kerk - Protestantse gemeente
Zesde zondag na Epifanie

 

Opnamen livestream

Tijdens de diensten worden opnamen gemaakt t.b.v. de livestream.

Uitzenden van een kerkdienst

Op kerkdienstgemist.nl hebben we een gemeenschappelijke online omgeving met de Hervormde gemeente.


YouTubekanaal met filmpjes

Op het YouTube kanaal van onze gemeente zijn speciaal opgenomen filmpjes te bekijken.
you tube kanaal pkn Wijk bij Duurstede

 

Filmpje Grote Kerk

Perry Bosman maakte met behulp van een drone een prachtig filmpje van de binnenkant van de Grote kerk. Het loont de moeite om er vierenhalve minuut voor uit te trekken: https://youtu.be/2S0qyhnioOA