|
Preek van zondag 25 september 2022, Startzondag
Preek van zondag 25 september 2022, Startzondag
Aan (de ronde) tafel! Opvallend vaak zit Jezus met anderen aan tafel. Ook vandaag, in de lezing uit Lucas. Dit keer is Hij op sabbat uitgenodigd bij een vooraanstaande farizeeër. Maar echt gezellig wil het niet worden, er hangt spanning in de lucht. Want Jezus wordt scherp in het oog gehouden. Kunnen ze hem op een blunder of misstap betrappen? Omgekeerd gebeurt trouwens hetzelfde: op zijn beurt houdt Jezus de gastheer en zijn gasten ook goed in de gaten. Hij doorziet wat zich rond de tafel afspeelt. Mensen zoeken de mooiste plaatsen, zo dicht mogelijk bij de gastheer, want dat biedt status en aanzien. En soms overspeelt iemand zijn hand en moet hij plaatsmaken en achteraan aansluiten − hoe pijnlijk is dat. Ach, veel daarvan is nog steeds herkenbaar. Bij een etentje zit je graag naast een leuke prater en mijd je de zeurpiet. En op een receptie kijk je soms langs je gespreksgenoot omdat verderop iemand staat die je interessanter vindt of nodig moet spreken. Ja, hoe leuk vond ik het zelf niet dat vorige week onze burgemeester met een wethouder naar de oecumenische viering kwamen. Zoiets vertel je graag even aan anderen. En wie wil er niet op de foto met een bekende Nederlander. Op een of andere manier streelt dat je ego – zie je wel, ik word gezien, ook ik tel mee! Laat het los, geeft Jezus ons mee. Doe niet mee in die vaak zo krampachtige of berekenende manier van leven. In die schampere pogingen jezelf te verhogen en belangrijk te maken. In je angst om, net als ieder ander, maar een gewoon mens te zijn. Ik moest denken aan Andries Noppert, de keeper van Heerenveen, die opeens bij het Nederlands elftal zit. ‘Straks sta je tussen de wereldsterren’, juicht de interviewer. ‘Ach’, relativeert Andries als nuchtere Fries, ‘die moeten ook gewoon naar de wc’. Nee, als je een plek aan tafel zoekt, daagt Jezus ons uit, stel je dan bescheiden op. En als je anderen uitnodigt, denk dan eens aan de mensen aan wie geen eer te behalen valt. Zoals arme mensen die niets terug kunnen doen. Denk dus niet in termen van hoog en laag of van whats in it for me – hoe word ik er beter van? Van die berekende manier van leven word je niet gelukkig. Maar ontdek juist een naaste in mensen die buiten je leefwereld vallen. Zo’n medemens die net als jij leeft van spontane aandacht, openhartig contact met hopelijk een vleugje empathie. Daarom vind ik ‘Aan tafel’ een mooi jaarthema. Want rond de tafel kan de spanning oplopen, zoals bij Jezus. Maar vaak is de sfeer juist ontspannen, en vallen verschillen snel weg. Iedereen kan meepraten, ieder mens is daar gelijk, in de zin van gelijkwaardig. Dat geldt in het bijzonder voor een ronde tafel. Eenmaal per jaar gaan we met oude vrienden uit mijn geboortedorp lekker uit eten om bij te praten. Om de beurt reserveert iemand een restaurant, en ons streven is dan een ronde tafel. Want dan is iedereen met iedereen in contact, en valt het gesprek niet uiteen in onderonsjes. De ronde tafel is ook een mooi model voor een kerkelijke gemeente, kwam afgelopen week nog in onze kerkenraad ter sprake, in een zowel nuttige als prettige vergadering. Aan een ronde tafel wordt iedereen gezien en gehoord. Daar overleg je met elkaar en diep je dingen uit. Dat gebeurt op voet van gelijkwaardigheid en neemt samen beslissingen, zonder dat dit betekent dat je altijd je zin krijgt. Want de stem van de ander telt evenzeer. En je zult je soms moeten voegen naar de meerderheid. Dat noemen ze democratie, ook in de ronde-tafel-kerk. In principe is er in de kerk geen hoog of laag. De kring is daarvan het symbool. In Vuren, aan de andere kant van het water, heeft men zoiets in coronatijd zelfs in de kerkzaal doorgevoerd. Het haalde zelfs de krant. De banken zijn vervangen door ronde tafels en de kerkgangers zitten nu in meerdere kringen in één ruimte. Zo wordt zondags samen gebeden en gezongen, geluisterd en ongetwijfeld ook gepraat of nagepraat. Ook wordt aan die ronde tafels brood en wijn aan elkaar doorgegeven, als het Avondmaal wordt gevierd. In gedachtenis aan Christus over wie het evangelie ons vertelt dat Hij telkens weer tafelgemeenschap met mensen zocht. Ja, Hij trok vaak diegenen binnen de kring die over het hoofd werden gezien. Want in het koninkrijk van God telt ieder mee en is elk mens gelijk. Gelijkwaardigheid, dat is ook een sleutelwoord in het pastorale werk. Daarin gaat het mis als bezoekwerk een soort controle vanuit de kerkenraad wordt op meelevendheid en kerkbezoek. Die tijd ligt hopelijk voorgoed achter ons. Vandaag de dag gaat het in kerkelijk pastoraat om welgemeende aandacht op voet van gelijkwaardigheid. We zijn elkaars ‘evenmens’, kreeg ik ooit in mijn studie mee. Evenmens, dat woord hoor je niet vaak maar onlangs kwam ik het zomaar in een cryptogram tegen. Misschien wordt het weer gangbaar. Als ‘evenmens’ deel je elkaars wel en wee op voet van gelijkwaardigheid, zonder dat de een hoger of lager staat dan de ander. Want een pastoraal contact vraagt om evenwicht tussen evenwaardige mensen. Op die manier gaan na vandaag twee nieuwe mensen aan de slag in ons Pastoraal Team, een ouderling en pastoraal medewerker, en daar zijn we heel blij mee. Maar ten diepste is het een houding die elk gemeentelid siert. Probeer als evenmens voor elkaar open te staan en elkaar oprechte aandacht te schenken, zowel binnen als buiten de gemeente. En stap dan ook eens af op iemand die je minder goed kent of misschien wel bewust of onbewust uit de weg gaat. Straks bijvoorbeeld, bij de kerkmarkt. Of anders bij de gezamenlijke lunch als daar ‘Aan tafel’ klinkt. Want aan tafel bij Jezus beseffen we dat we elkaars evenmensen zijn. Amen | ||
| terug | ||